ΑΝ ΗΜΟΥΝ ΣΤΗ ΘΕΣΗ ΣΟΥ

    .                                            ΑΝ ΗΜΟΥΝ ΣΤΗ ΘΕΣΗ ΣΟΥ
                                           (ΣΧΟΛΕΙΟ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΒΕΡΟΙΑΣ)

                         

       
    Το Σχολείο Ειδικής Αγωγής Βέροιας με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα ατόμων με Αναπηρία στις 3 Δεκέμβρη  μας προσκάλεσε να  ξεναγηθούμε  στις  ξεχωριστές σχολικές αίθουσες και στους ειδικά διαμορφωμένους χώρους του και να συμμετέχουμε σε ένα πρόγραμμα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης με τίτλο «Αν ήμουν στη θέση σου». Ειδικότερα μέσα από βιωματικές δραστηριότητες ήρθαμε  για λίγο στη θέση των ΑμΕΑ.
       Η επίσκεψή μας προγραμματίστηκε στα πλαίσια της υλοποίησης προγράμματος σχολικών δραστηριοτήτων με θέμα τη «ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑ»  και με βάση τις δράσεις ευαισθητοποίησης των μαθητών, στο πλαίσιο του Προγράμματος «Κοινωνικό Σχολείο».
    
     Στην αρχή γνωριστήκαμε με τους μαθητές και τις μαθήτριες και τους προσφέραμε                                          ένα βιβλίο για τη σχολική τους βιβλιοθήκη.

             

 Στη συνέχεια επισκεφθήκαμε την αίθουσα δραστηριοτήτων των παιδιών...

το εργαστήριο πληροφορικής  

και  υψηλής τεχνολογίας .....

τον ειδικά διαμορφωμένο χώρο φυσικοθεραπείας,

την αίθουσα «Snoezelen» -που σημαίνει χαλάρωση και ύπνος –και βοηθά στις αισθητηριακές δυσλειτουργίες των παιδιών.

 

                   

Στη συνέχεια ξεκινήσαμε την υλοποίηση της δράσης 

«Αν ήμουν στη θέση σου»....

        

    Μπήκαμε λοιπόν στη θέση ενός τυφλού και αντιληφθήκαμε τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν σε καθημερινές απλές δραστηριότητες οι άνθρωποι με μειωμένη όραση.
Προσπαθήσαμε να ενεργοποιήσουμε άλλες αισθήσεις (ακοή, γεύση..)για την κατανόηση πραγμάτων που δεν βλέπουμε. Ψηλαφήσαμε τη γραφή braille και παίξαμε με την ηχητική μπάλα.
    Καθήσαμε σε αναπηρικό καροτσάκι και συζητήσαμε για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι που μετακινούνται με αυτό.
   Τέλος είδαμε πως ακόμα και να.....φας μια καραμέλα είναι πολύ δύσκολο αν έχεις μόνο ένα χέρι.

  Προσπαθήσαμε λοιπόν μέσα από αυτήν την δραστηριότητα να μπούμε στη θέση ενός ατόμου με διαφορετικές και πιο ειδικές ανάγκες ,να κατανοήσουμε τη συμπεριφορά του.
Ενεργοποιήσαμε για λίγο τη ικανότητα της "ενσυναίσθησης" μια ικανότητα που την έχουμε όλοι αλλά την κρύβουμε βαθιά μας γιατί το "εγώ" μας πάντα την ...καταπίνει .

ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΠΟΛΥ ΤΟΥΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΒΕΡΟΙΑΣ ΚΑΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΤΗΝ Κ.ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ ΕΥΦΗΜΙΑ ΚΑΙ ΤΟΝ Κ. ΠΑΝΤΑΖΗ ΙΩΑΝΝΗ.
  

ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ

Ανταγωνισμός και Ψυχολογική Υγεία στην Παιδική Ηλικία

                                                 

      Ο ανταγωνισμός ως παράγωγο στοιχείο του αθλητισμού στην οργανωμένη - αγωνιστική μορφή του μπορεί να προκαλέσει επικίνδυνα επίπεδα άγχους στο  νεαρό αθλητή, αν αποτελέσει αιτία να νιώσει ότι η αξία του εξαρτάται από την επίδοσή του. Ειδικότερα, όταν τα πράγματα τα οποία αισθάνεται ως τα πιο σημαντικά, όπως η αγάπη και η αποδοχή των άλλων, εξαρτώνται από τις καλές επιδόσεις, υπάρχει η πιθανότητα να το καταβάλουν ψυχολογικά.

      Οι έρευνες δείχνουν πως ο φόβος της αποτυχίας και η ανησυχία που νιώθει το παιδί μήπως δεν αποδώσει καλά σε κάποιον αγώνα αποτελούν τις σημαντικότερες αιτίες για στρες και νευρικότητα στον τομέα του παιδικού αθλητισμού..

   Τα παιδιά ανησυχούν μήπως αποτύχουν, μήπως δε σταθούν ικανά να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις του  αθλητικού ανταγωνισμού. Μπορεί να νιώσουν άγχος πριν, κατά τη διάρκεια και ύστερα από έναν αγώνα. Έρευνα που έγινε στις ΗΠΑ έδειξε ότι το 62% των παιδιών ανησυχεί μήπως δεν παίξει καλά ή κάνει κάποιο λάθος, ενώ το 23% δήλωσε πως το άγχος μπορεί να σταθεί αιτία να εγκαταλείψουν τον αθλητισμό.

       Ο αθλητικός ψυχολόγος Dr. Rainer Martens, ειδικός στον παιδικό αθλητισμό, διατυπώνει την εξής θεωρία: «Το ανταγωνιστικό στρες μπορεί να παρομοιαστεί με έναν ιό. Αν το παιδί δεχθεί μια μεγάλη δόση μονομιάς, μπορεί να αρρωστήσει. Οι μικρές, προσεκτικά ελεγχόμενες δόσεις επιτρέπουν στο παιδί να μάθει πώς να διοχετεύει το άγχος του με τέτοιον τρόπο, ώστε να αποτελεί βοήθεια και όχι εμπόδιο στη βελτίωση των επιδόσεών του».

        Προσεκτικά επιλεγμένοι αγώνες, με ρεαλιστικούς στόχους και προσδοκίες, βοηθούν το παιδί να μάθει ότι αθλητισμός σημαίνει ψυχαγωγία. Μια ψυχαγωγία που μπορεί να απολαμβάνει ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα.

         Έχουν διατυπωθεί ανησυχίες σχετικά με το αν το στρες του ανταγωνιστικού αθλητισμού μπορεί να εμποδίσει τη συναισθηματική ανάπτυξη των μικρών παιδιών. Κάποιοι ειδικοί, μάλιστα, αμφιβάλλουν αν τα μικρά παιδιά  πρέπει να συμμετέχουν σε οργανωμένες προπονήσεις και αγώνες. Πιστεύουν ότι η νεαρή τους ηλικία δεν τους επιτρέπει να αντεπεξέλθουν στο άγχος που αποτελεί βασικό στοιχείο του ανταγωνιστικού αθλητισμού. Ωστόσο, μια έρευνα που διεξήγαγαν  οι Dr. Martens και  Dr. Julie Simon έδειξε ότι, παρόλο που ο αθλητισμός αναμφίβολα προκαλεί στρες, δεν πρόκειται για κάτι χειρότερο από το στρες που βιώνει ένα παιδί, όταν πρόκειται να γράψει κάποιο διαγώνισμα ή να συμμετάσχει στη σχολική ορχήστρα.

 

         Ποια είναι τα σημάδια του στρες εξαιτίας του αθλητικού ανταγωνισμού;

    Κάποια παιδιά είναι από τη φύση τους πιο επιρρεπή στο άγχος και στο στρες απ΄ό,τι κάποια άλλα. Τα παιδιά αυτά περιγράφονται ως άτομα που παρουσιάζουν το ”άγχος ως χαρακτηριστικό”. Τα παιδιά των οποίων το επίπεδο του άγχους ως χαρακτηριστικό είναι υψηλό έχουν την τάση να βλέπουν τον κόσμο περισσότερο απειλητικό απ΄ό,τι τα υπόλοιπα. Στα παιδιά αυτά, τα οποία περιγράφονται από τους γονείς τους ως ΄΄παιδιά που διαρκώς ανησυχούν΄΄, ο ανταγωνιστικός αθλητισμός πιθανότατα δημιουργεί περισσότερο στρες απ΄ό,τι στα υπόλοιπα. Επίσης, τα παιδιά που διαθέτουν χαμηλή αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση και αισθάνονται ότι έχουν ελάχιστο έλεγχο πάνω στη ζωή τους μπορεί να νιώσουν περισσότερο στρες.

     Σε ένα άρθρο με τίτλο ”Αιτίες άγχους των παιδιών σε σχέση με τον αθλητισμό” που περιλαμβάνεται στο βιβλίο ”Προπονώντας τα παιδιά στον αθλητισμό” ο Stephen Rowley αναφέρει πως  διάφοροι παράγοντες, όπως είναι το φύλο του παιδιού, η ευφυΐα του και ο βαθμός υποστήριξης που του δείχνουν οι γονείς και οι προπονητές του μπορούν να επηρεάσουν την ικανότητά του να αντεπεξέρχεται σε καταστάσεις που προκαλούν στρες.

 Πιο συγκεκριμένα, παρατηρεί τα εξής:

-Σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει στο ξεκίνημα της εφηβείας, πριν την εφηβεία τα αγόρια εξαιτίας του ανταγωνισμού είναι περισσότερο επιρρεπή στο άγχος, απ΄ό,τι τα κορίτσια. Αιτία για τη διαφορά αυτή μπορεί να είναι το γεγονός πως οι γονείς στηρίζουν σε μικρότερο βαθμό τα αγόρια που δε μπορούν να αντεπεξέλθουν στο στρες. Μπορεί επίσης τα ίδια τα αγόρια να δίνουν μεγαλύτερη σημασία στα σπορ απ΄ό,τι τα κορίτσια.

-Υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν πως τα παιδιά που αποδίδουν καλύτερα στο σχολείο μπορεί να είναι σε θέση να ανταπεξέρχονται ευκολότερα στο στρες. Ίσως τα παιδιά αυτά να διαθέτουν περισσότερη αυτοεκτίμηση ή περισσότερες δεξιότητες στην επίλυση προβλημάτων απ΄ό,τι οι συνομήλικοί τους.

-Οι στενές σχέσεις και η συμπαράσταση από την οικογένεια, τους φίλους ή τον προπονητή παίζουν σημαντικό ρόλο στην προστασία του παιδιού από το στρες. Αν το παιδί γνωρίζει πως μπορεί να μιλήσει σε κάποιον για τις ανησυχίες και τα άγχη του, τα συμπτώματα του στρες μειώνονται σε σημαντικό βαθμό.

          Μπορούμε να κατανοήσουμε εύκολα μερικά από τα συμπτώματα του στρες εξαιτίας του ανταγωνισμού, αν συνειδητοποιήσουμε πόσο πολύ επηρεάζουν 

οι ενήλικες τα παιδιά και με πόσο στρες αντιμετωπίζουν οι ίδιοι τους αθλητικούς αγώνες. Στο βιβλίο με τίτλο ”Αθλητισμός για παιδιά και νέους”, η Dr Tara Scanlan γράφει: ”Ο αθλητισμός είναι δημόσια υπόθεση. Σε αντίθεση με τις συνθήκες στη σχολική αίθουσα, όπου η επιτυχία ή η αποτυχία σε ένα διαγώνισμα μαθηματικών, για παράδειγμα, μπορεί να αποτελέσει ατομική εμπειρία, μη παρατηρήσιμη από τους άλλους, μια κίνηση στον αγωνιστικό χώρο παρακολουθείται από συμπαίκτες, αντιπάλους, προπονητές, γονείς και θεατές”. Τα μικρά παιδιά που νιώθουν να πιέζονται από το περιβάλλον των ενηλίκων,  για να αποδώσουν καλύτερα ή να κερδίσουν σε έναν αγώνα, βιώνουν το στρες πριν τον αγώνα σε μεγαλύτερο βαθμό.

Ποιος ο ρόλος του Προπονητή – Καθηγητή Φυσικής Αγωγής;

          

      Ο προπονητής- καθηγητής Φυσικής Αγωγής  οφείλει να δημιουργεί ψυχολογικά θετικό περιβάλλον για τα παιδιά. Η επιρροή του στην προσωπική και κοινωνική εξέλιξη των παιδιών τον υποχρεώνει να δίνει μικρότερη σημασία στη νίκη και μεγαλύτερη στην προσπάθειά τους . Το μπράβο οφείλει  να το λέει για την προσπάθεια του μικρού και όχι για το αποτέλεσμά της.

    Δεν πρέπει να ξεχνάει ποτέ ότι τα παιδιά απογοητεύονται εύκολα, ενώ πρέπει να ενθαρρύνονται με μέτρο και λογική. Ο στόχος και η καλύτερη επιδίωξη του προπονητή -αλλά και του γονέα- πρέπει να είναι η αύξηση της αυτοεκτίμησης, της εμπιστοσύνης και του θάρρους που έχει το παιδί για τον εαυτό του. Αυτό θα το κρατήσει πιο κοντά στον αθλητισμό και θα συμβάλλει θετικά στη μελλοντική  ψυχοσυναισθηματική εξέλιξή του. Δυστυχώς μερικές φορές η συμπεριφορά των ενηλίκων κάθε άλλο παρά δεν εξυπηρετεί. Και ενώ λένε και λένε  ότι είναι προσεκτικοί, το ξεχνάνε, αυξάνοντας την κριτική τους, υπονομεύοντας εν τέλει την αγάπη τους για το ίδιο το  παιδί τους. Την ώρα του αγώνα, ακόμα και το σπάσιμο ενός μπαλονιού μπορεί να τρομάξει ένα παιδί. Πόσο μεγαλύτερη τραυματική εμπειρία θα ήταν για το παιδί αυτό, μετά το σπάσιμο του μπαλονιού, να ακολουθήσει  μια συμπεριφορά γονέα ή προπονητή  ασυνήθης  μέχρι τότε  σε εκείνο.

 

             O «χάρτης» δικαιωμάτων των παιδιών στον αθλητισμό:

Απλές και χρήσιμες συμβουλές που δεν πρέπει να ξεχνάνε  οι εμπλεκόμενοι ενήλικες  γύρω από ένα παιδί που αποφασίζει να ασχοληθεί ή ασχολείται με τον αθλητισμό :

Το δικαίωμα να παίζει ως παιδί και όχι ως ενήλικος

Το δικαίωμα να συμμετέχει σε αθλήματα, άσχετα με το επίπεδο της ικανότητας του

Το δικαίωμα να παίρνει μέρος σε επίπεδο αντίστοιχο με το επίπεδο ανάπτυξής του

Το δικαίωμα της ισότιμης ευκαιρίας να αγωνιστεί για την επιτυχία

Το δικαίωμα να αντιμετωπίζεται με αξιοπρέπεια από όλους τους εμπλεκομένους

Το δικαίωμα να διασκεδάζει με το αθλητισμό

                                 

 "Το να κερδίσει κανείς τον αγώνα χάνοντας το παιδί είναι μια θυσία πέρα για πέρα ευτελής” Dr Terry Orlick και Cal Botterill (Every Kid Can Win- ‘‘Κάθε παιδί μπορεί να κερδίσει’’).

*Το παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα sportsland.gr και telegramm.gr από τον Καθηγητή Φυσικής Αγωγής κ. Παπαπαντελή Νικήτα 

ΠΗΓΗ

ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ

                                         

           Η ασθένεια ή το ατύχημα μπορούν να συμβούν οποιαδήποτε στιγμή, οπουδήποτε και να αφορούν οποιονδήποτε    Τότε ακριβώς δεν χρειαζόμαστε ούτε μαγική μπέρτα ούτε υπερφυσικές δυνάμεις για  να γίνουμε ήρωες. Χρειαζόμαστε τη γνώση και τις πρακτικές δεξιότητες για να καταφέρουμε να προσφέρουμε στο θύμα ποιοτική και σωστή φροντίδα μέχρι να φτάσουν οι επαγγελματίες διασώστες.                     




                  

     
                      ΚΑΤΕΒΑΣΤΕ ΠΑΤΩΝΤΑΣ ΠΑΝΩ ΣΤΙΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
    
     

ΕΙΜΑΣΤΕ ΟΛΟΙ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΙ

                                                                               ΑΥΤΙΣΜΟΣ

                                                
                                                         
Ο αυτισμός είναι μία σύνθετη νευροβιολογική διαταραχή που τυπικά διαρκεί καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής του ατόμου. Είναι μέρος μίας ομάδας διαταραχών γνωστή ως Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος (ASD).
 Σήμερα, 1 στα 50 άτομα διαγιγνώσκονται με αυτισμό, καθιστώντας τον πιο κοινό από το συνολικό ποσοστό του παιδικού καρκίνου, του διαβήτη και του AIDS. Εμφανίζεται σε όλες τις φυλετικές, εθνικές και κοινωνικές ομάδες και είναι 4 φορές πιο πιθανό να εμφανιστεί σε αγόρια απ’ ότι κορίτσια. Ο αυτισμός εμποδίζει (καταστρέφει) την ικανότητα του ατόμου να επικοινωνεί και να συσχετίζεται με τους άλλους. Επίσης συνδέεται με δύσκαμπτες ρουτίνες και επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές, όπως η έμμονη ταξινόμηση αντικειμένων ή το να ακολουθεί πολύ συγκεκριμένες ρουτίνες. Τα συμπτώματα ποικίλουν από πολύ ήπια έως αρκετά σοβαρά.

                                 
ΠΗΓΗ

TA ΠΑΙΔΙΑ ΠΟΥ ΠΗΓΑΙΝΟΥΝ ΣΤΟ ΦΕΓΓΑΡΙ

                     TA ΠΑΙΔΙΑ ΠΟΥ ΠΗΓΑΙΝΟΥΝ ΣΤΟ ΦΕΓΓΑΡΙ

Όλοι έχει τύχει να μιλήσουμε κάποια στιγμή για τα αυτιστικά παιδιά, χωρίς να τα έχουμε γνωρίσει. Χωρίς να έχουμε παρατηρήσει το βλέμμα τους, χωρίς να έχουμε δει πώς κινούνται στον χώρο, πώς μοιράζονται πράγματα, πώς είναι όταν χάνονται σε ονειροπολήσεις. Μόνο οι γονείς που τα μεγαλώνουν, τα αδέλφια που μοιράζονται την ίδια καθημερινότητα μαζί τους, μπορούν να μιλήσουν για τα παιδιά που ζουν με αυτισμό.

“Πολύπλοκη αναπτυξιακή διαταραχή που εμφανίζεται κατά την διάρκεια των τριών πρώτων χρόνων ζωής”. Οι επιστήμονες ορίζουν κάπως έτσι τον αυτισμό μαζί με κάποια γενικά χαρακτηριστικά, όπως είναι η δυσκολία στην εκμάθηση γλώσσας, στην ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων και στις διαπροσωπικές σχέσεις με άλλους ανθρώπους. Το στενό περιβάλλον ωστόσο ενός παιδιού με αυτισμό, είναι εκείνο που μπορεί να εντοπίσει καλύτερα από τον καθένα τις ιδιαιτερότητές του.

Όταν δύο αδέρφια μεγαλώνουν μαζί και το ένα γεννιέται με ιδιαίτερες ικανότητες, η περιγραφή αυτού του ξεχωριστού πλάσματος από τα ίδια του τα αδέρφια είναι και η πιο αντιπροσωπευτική. Κανένας επιστήμονας δεν μπορεί να εισχωρήσει στον ψυχισμό ενός παιδιού με αυτισμό με τον ίδιο τρόπο που μπορεί κάποιο οικογενειακό του πρόσωπο.

Κάθε παιδί που γεννιέται με αυτισμό, με σύνδρομο Down, με ιδιαίτερες ικανότητες και ανάγκες, είναι και από μία ξεχωριστή περίπτωση που οφείλει να εξετάζεται μεμονωμένα από τον κάθε ειδικό. Ένα αυτιστικό παιδί περνάει πολύ χρόνο μόνο του, κοιτώντας, όπως πολύ γλυκά περιγράφει το αδερφάκι ενός παιδιού με αυτισμό στο παρακάτω βίντεο, το φεγγάρι. Είναι πολύ πιο όμορφο να θεωρούμε ότι αυτά τα παιδιά γεννιούνται και σε όλη τη ζωή τους ατενίζουν το φεγγάρι, παρά να αποδίδουμε ψυχρούς χαρακτηρισμούς στην ιδιαίτερη φύση τους.

Ένα παιδί με αυτισμό ταξιδεύει σε μέρη όπου εμείς δεν έχουμε βρεθεί, πηγαίνει σε τόπους στους οποίους εμείς δεν μπορούμε, το ίδιο νοητά να ταξιδέψουμε. Με τον ίδιο τρόπο πρέπει να σκέφτηκε πώς ζουν τα παιδιά με αυτισμό και ο Γάλλος κινηματογραφιστής Frederic Philibert όταν δημιούργησε την ταινία κινουμένων σχεδίων, με τίτλο: “Mon petit frère  de la lune”, (Ο μικρός μου αδερφός από το φεγγάρι). Με ιδιαίτερη λεπτότητα πάνω στο θέμα, ο αυτισμός παρουσιάζεται μέσα από τα μάτια ενός μικρού κοριτσιού που παρατηρεί πώς κινείται και μεγαλώνει ο αδερφός της που πάσχει από αυτισμό.

Το παιδί- παρατηρητής είναι ο αφηγητής του βίντεο και αυτό κάνει από μόνο του εξαιρετικό το βίντεο που ακολουθεί. Ο πρωτοπρόσωπος παιδικός αφηγητής μας μυεί στον κόσμο ενός αυτιστικού παιδιού, μας δείχνει πώς μεγαλώνει, σε ποια αντικείμενα εστιάζει καθημερινά η προσοχή του. Οι εικόνες που συνοδεύουν τα λόγια του μικρού κοριτσιού είναι εντυπωσιακές και απόλυτα συνδεδεμένες με τα όσα περιγράφει το παιδί. 

Παρακολουθώντας το βίντεο, μαθαίνουμε έστω κάποια βασικά πράγματα για τον ξεχωριστό κόσμο αυτών των πλασμάτων, οι μεταφορές που δίνονται κατά τη διάρκεια της αφήγησης, επιτυγχάνουν την προσδοκία να αντιληφθούμε όλα όσα δεν κατανοούμε πλήρως από τα επιστημονικά βιβλία που προσπαθούν να περιγράψουν αυτά τα παιδιά.

Τα λόγια περισσεύουν, βλέποντας στην οθόνη το παιδί που κάθε ημέρα, κι όχι απαραίτητα μόνο τη νύχτα, πάει στο φεγγάρι...

Η ταινία, πέρα από εξαιρετικές κριτικές, έχει λάβει το β' βραβείο καλύτερης ταινίας μικρού μήκους στο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ με θέμα την αναπηρία, “Emotion Pictures”. Τώρα, ας ταξιδέψουμε μέχρι το φεγγάρι....   

          ΠΗΓΗ

           

ΝΟΥΣ ΥΓΙΗΣ ΕΝ ΣΩΜΑΤΙ ΥΓΙΕΙ

        Νους Υγιής… “Εν Σώματι Υγιεί”: Η ιστορία πίσω από την πασίγνωστη φράση
   Το αρχαίο γνωμικό «νους υγιής εν σώματι υγιεί», είναι ίσως από τα πιο γνωστά και πολυχρησιμοποιημένα ρητά, / γνωμικά / αποφθέγματα ή εκφράσεις που χρησιμοποιούμε στις μέρες μας. Χρησιμοποιείται κυρίως στο χώρο του αθλητισμού, της άσκησης και της αναψυχής και το αποδίδουμε με την έννοια, πως ένα υγιές σώμα σου προσφέρει και ψυχική υγεία – ισορροπία.Σίγουρα οι περισσότεροι νομίζουν ότι ειπώθηκε κάποια στιγμή από κάποιον από τους πολλούς Αρχαίους Έλληνες Φιλοσόφους και διασώθηκε μέχρι τις μέρες μέσα από τα συγγράμματά τους. Τα φαινόμενα όμως απατούν και έρχεται η Επιστήμη της Ιστορίας να αποκαταστήσει την αλήθεια στα μάτια των σύγχρονων Ελλήνων.

Juvenalis

   Το απόφθεγμα «νους υγιής εν σώματι υγιεί», προέρχεται από τα λατινικά και ανήκει στον σατιρικό ποιητή Ιούνιο Ιουβενάλη (Decimus Junius Juvenalis 60 – 127 μ.Χ.). Βρίσκεται στο έργο του με τίτλο «Σάτιρες» και το πρωτότυπο έχει ως εξής:«orandum est ut sit mens sana in corpore sano» που μεταφράζεται στα ελληνικά ως «νους υγιής εν σώματι υγιεί». Ο Ιουβενάλης είπε αυτή την φράση στην προσπάθεια του να πείσει τους Ρωμαίους πολίτες να ακολουθήσουν το δρόμο τηςαρετής. Στο σχετικό χωρίο του έργου του, κάνει αντιπαραβολή του τρόπου ζωής του Ηρακλή με τον τρόπο ζωής του Σαρδανάπαλου. 
   Γιατί όμως να είναι σατιρική αυτή η φράση; Όπως αναφέρει ο φιλόλογος Φαίδωνας Μαλιγκούδης, ο Ιουβενάλης «στηλιτεύει την αδυναμία του ανθρώπου να ξεχωρίσει το σωστό και πολλές φορές προσεύχεται στους θεούς, ζητώντας υλικά αγαθά, δόξα, και πολιτική ισχύ, που δεν τον οδηγούν τελικά στην ευτυχία. Οι άνθρωποι δεν θα πρέπει να ζητούν με προσευχές από τους θεούς παρά να τους χαρίζουν ένα υγιές μυαλό και ένα υγιές σώμα”. 

Το πρωτότυπο κέιμενο

σάτιρα: (η) ουσ. [ λατιν satira - satura] έμμετρος ή πεζός λόγος που τονίζει καυτηριάζει, με στοιχεία κυρίως κωμικά και παραμορφωτικά, ελαττώματα και ατέλειες.
σατυρικός, -ή, -ό επίθ. [ αρχ σατυρικός - Σάτυρος (=σύντροφος του Βάκχου)] ο του Σατύρου, που ταιριάζει σε Σάτυρο || (λογοτ) σατυρικό δράμα, το ενδιάμεσο μεταξύ τραγωδίας και κωμωδίας δράμα με χορό αποτελούμενο απο Σατύρους).   

   Βέβαια υπάρχει και η άλλη άποψη που υποστηρίζει, ότι πράγματι η φράση ανήκει σε αρχαίο Έλληνα φιλόσοφα και συγκεκριμένα στον Θαλή τον Μιλήσιο. Μία προσεκτική, όμως, ανάγνωση των αποδιδόμενων στο Θαλή κειμένων δεν αποκαλύπτει κάτι τέτοιο. Η κοντινότερη αντιστοιχία είναι: “ο το μεν σώμα υγιής, την δε ψυχή εύπορος, τη δε φύσιν ευπαίδευτος” που ήταν η απάντηση που είχε δώσει κάποτε όταν ερωτήθηκε ποιος είναι ο πιο ευτυχισμένος άνθρωπος (Διογένης Λαέρτιος Ι 37).   Συνεπώς υπήρχε το πνεύμα του ρητού με λίγο διαφορετικό τρόπο, αφού το υγιές σώμα αναφέρεται ως ένα από τα τρία πράγματα που χρειάζεται για να είναι κανείς ευτυχής, αλλά το ίδιο το ρητό είναι λατινικό και σε καμία περίπτωση δεν υπονοείται αιτιακή σύνδεση ανάμεσα στο υγιές σώμα και το υγιές μυαλό, όπως έχει καθιερωθεί σήμερα. 

  Τα αρχικά της φράσης στο λατινικό πρωτότυπο, υιοθετήθηκαν από γνωστή εταιρεία αθλητικών ειδών της Ιαπωνίας και με αντικατάστασητης πρώτης λέξης mens (πνεύμα) με την περίπου ίδιαςαπόδοσης λέξη anima, έχουμε το ακρωνύμιο ASICS (AnimaSana In Corpore Sano).

Για το πρωτότυπο κείμενο στα λατινικά με νεοελληνική μετάφραση, πατήστε εδώ.
ΠΗΓΗ