Κυριακή 8 Μαΐου 2016
Δευτέρα 14 Μαρτίου 2016
ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΓΟΝΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ
ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΓΟΝΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ
Η στάση των γονέων στον αθλητισμό, εξαρτάται από τον τρόπο που οι ίδιοι τον αντιμετωπίζουν και τις προσδοκίες που έχουν σχετικά με την εξέλιξη του παιδιού-αθλητή. Στην ηλικία των 7-10 τα παιδιά βρίσκονται στη φάση της εξειδικευμένης κίνησης και συνήθως είναι σε θέση να εκφράσουν επιθυμίες σχετικά με τη συμμετοχή τους σε κάποιο άθλημα.
Η επιλογή αυτή θα γίνει σύμφωνα με διάφορους παράγοντες κάποιοι από τους οποίους μπορεί να είναι η συμμετοχή του κολλητού φίλου στο συγκεκριμένο άθλημα, η προβολή του αθλήματος μετά από κάποια επιτυχία, η ύπαρξη κάποιου συλλόγου ή αθλητικού κέντρου κάπου κοντά στο σπίτι καθώς, επίσης, και η αρέσκεια και η συμμετοχή των γονιών στο παρελθόν στο συγκεκριμένο σπορ. Όποιος και αν είναι ο λόγος είναι σχεδόν βέβαιο ότι τα παιδιά μέσα από τη συμμετοχή τους στον αθλητισμό αποζητούν την αποδοχή και την επιβράβευση από τους γονείς, αλλά και οι γονείς αποζητούν πολλές φορές συγκεκριμένα οφέλη.
Αυτό που πρέπει να γίνει ξεκάθαρο είναι ότι στις ηλικίες αυτές τα παιδιά πρέπει να βιώνουν αισθήματα ευφορίας και επάρκειας μέσα από τη συμμετοχή τους στις διάφορες αθλητικές δραστηριότητες. Στόχος πρέπει να είναι η διασκέδαση, η εκμάθηση του αθλήματος μέσα από διαδικασίες εκπαίδευσης τέτοιες όπου το παιδί να αντιλαμβάνεται την προσωπική του βελτίωση και εξέλιξη και να βιώνει αυτοπεποίθηση γι’ αυτήν την πρόοδο. Τελικός σκοπός είναι η ανάπτυξη, η μόρφωση και η ολοκλήρωση του παιδιού ως προσωπικότητα.
Ο ρόλος των γονέων στον αθλητισμό μπορεί να είναι ανασταλτικός ή βοηθητικός – υποστηρικτικός ανάλογα με τη συμπεριφορά τους. Ωστόσο όποιος τύπος γονέα και αν είμαστε: απαιτητικός/κριτικός, οπαδός, αδιάφορος, υπερπροστατευτικός, γονέας – προπονητής, υποστηρικτικός – το βέβαιο είναι ότι η συμπεριφορά μας συνδέεται με την εξέλιξη και την ανάπτυξη των παιδιών και η συνεισφορά μας έγκειται στην παροχή υλικής, συναισθηματικής και ψυχολογικής υποστήριξης προς τους νεαρούς αθλητές. Κατά συνέπεια η σωστή συμπεριφορά και αντιμετώπιση μας είναι και βοηθητική και απαραίτητη για τα παιδιά. Η σχέση με των γονιών με τον προπονητή πρέπει να είναι μια σχέση συνεργασίας και όχι αμφισβήτησης. Είναι λάθος να δίνουμε προπονητικές οδηγίες και να διορθώνουμε τεχνικά το παιδί γιατί λαμβάνει μηνύματα που το μπερδεύουν.
Οι πιο συχνές ερωτήσεις που κάνουν συνήθως οι γονείς τόσο στους προπονητές και τον αθλητικό ψυχολόγο, όσο και στις μεταξύ τους συζητήσεις είναι:
- Ποια είναι η ωφέλιμη ή μη επίδραση του αθλητισμού;
- Πρέπει το παιδί μου να λαμβάνει μέρος σε αγώνες;
- Ποια η σημασία της προσπάθειας και της δουλειάς;
- Ποιο το αντίκτυπο της νίκης και της ήττας;
- Πρέπει να βλέπει το παιδί μου κάποιον ειδικό και γιατί;
- Να παρακολουθώ τις προπονήσεις / αγώνες ή όχι;
- Ποια πρέπει να είναι η σχέση μου με τον προπονητή;

Το παιδί αναμφίβολα μέσα από τη συμμετοχή του στον αθλητισμό έχει τόσο άμεσα (θετική εικόνα σώματος, βελτίωση φυσικής κατάστασης, αποφυγή παχυσαρκίας), όσο και έμμεσα οφέλη (κοινωνικοποίηση, αισθήματα επάρκειας – χαράς, αύξηση αυτοπεποίθησης). Τα αποτελέσματα των ερευνών της αθλητικής ψυχολογίας υποστηρίζουν ότι ο αθλητισμός μπορεί να αποτελέσει βοηθητικό παράγοντα και όχι τροχοπέδη, και να επιτρέψει στο παιδί να μάθει πως να διοχετεύει το άγχος του με τέτοιο τρόπο, ώστε να μπορεί να διαχειρίζεται τις διάφορες στρεσογόνες καταστάσεις της ζωής του επιτυχώς. Οι αγώνες αποτελούν αναμφίβολα μια κατάσταση που το παιδί βιώνει διέγερση ή στρες με τη διαφορά ότι δεν νιώθει κάτι χειρότερο από το άγχος που νιώθει ένα παιδί όταν πρόκειται να γράψει κάποιο διαγώνισμα ή να συμμετέχει σε κάποια άλλη σχολική δραστηριότητα ή παρουσίαση. Οι προσεκτικά επιλεγμένοι αγώνες με ρεαλιστικούς στόχους και προσδοκίες τόσο από τους γονείς όσο και από τον προπονητή βοηθούν το παιδί να μάθει ότι αθλητισμός σημαίνει ψυχαγωγία και διασκέδαση ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα. Γιατί και η νίκη και η ήττα αποτελούν στοιχεία της προσπάθειας και της προσωπικότητας του παιδιού και αν αντιμετωπιστούν ως τέτοια τότε συμβάλλουν στη σωστή ανάπτυξή και ολοκλήρωση του!
Ο αθλητικός ψυχολόγος βρίσκεται δίπλα από το παιδί, το γονέα και τον προπονητή για να «εκπαιδεύσει» και να βοηθήσει όλους τους εμπλεκόμενους να μάθουν μέσω διαφόρων τεχνικών τη σωστή διαχείριση των σκέψεων, γνωστικών διαστρεβλώσεων και καταστάσεων του αθλητισμού με απώτερο σκοπό σε ότι αφορά κυρίως τα παιδιά τόσο τη μεγιστοποίηση της απόδοσης τους όσο και την ολοκλήρωση της προσωπικότητας τους. Στόχος είναι το παιδί να βιώνει χαμηλά αισθήματα έντασης, θλίψης, κόπωσης, σύγχυσης, άγχους και υψηλά επίπεδα ενέργειας, αυτοεκτίμησης και αυτοπεποίθησης. Ένα σωστά εκπαιδευμένο παιδί, γίνεται ένας ώριμος έφηβος και ένας ολοκληρωμένος συναισθηματικά ενήλικας.
Τρίτη 16 Φεβρουαρίου 2016
Ψυχολογική υποστήριξη στον αθλητισμό και την άσκηση για υγεία.
Νέο βιβλίο (κατεβάστε το δωρεάν): Ψυχολογική υποστήριξη στον αθλητισμό και την άσκηση για υγεία.
Συγγραφή
Γιάννης Θεοδωράκης
Αντώνης Χατζηγεωργιάδης
Νίκος Ζουρµπάνος
Γιάννης Θεοδωράκης
Αντώνης Χατζηγεωργιάδης
Νίκος Ζουρµπάνος
Από τα Ελληνικά Ακαδημαϊκά Ηλεκτρονικά Συγγράμματα και Βοηθήματα κυκλοφόρησε το Νέο βιβλίο του Γιάννη Θεοδωράκη, Καθηγητή ΤΕΦΑΑ ΠΘ, Αντώνη Χατζηγεωργιάδη, Αναπληρωτή Καθηγητή ΤΕΦΑΑ ΠΘ και Νίκου Ζουρμπάνου, Επίκουρου Καθηγητή ΤΕΦΑΑ ΠΘ, με τίτλο "Ψυχολογική υποστήριξη στον αθλητισμό και στην άσκηση για υγεία".
Το σύγγραμμα αυτό των 220 σελίδων είναι διαθέσιμο για όλους, εντελώς δωρεάν, μέσω της σελίδας των Ελληνικών Ακαδημαϊκών Ηλεκτρονικών Συγγραμμάτων και Βοηθημάτων, www.kallipos.gr.
Το σύγγραμμα αυτό των 220 σελίδων είναι διαθέσιμο για όλους, εντελώς δωρεάν, μέσω της σελίδας των Ελληνικών Ακαδημαϊκών Ηλεκτρονικών Συγγραμμάτων και Βοηθημάτων, www.kallipos.gr.
Kατεβάστε τώρα ολόκληρο το σύγγραμμα των 220 σελίδων, εντελώς δωρεάν!
Που απευθύνεται;
Πρόκειται για ένα βιβλίο που απευθύνεται, τόσο σε φοιτητές Φυσικής Αγωγής και Αθλητισµού, όσο και σε εργαζόµενους, καθηγητές και εκπαιδευτικούς Φυσικής Αγωγής. Απευθύνεται επίσης, σε εκπαιδευόµενους αθλητικούς ψυχολόγους, προπονητές όλων των αθληµάτων καθώς και σε εργαζόµενους σε προγράµµατα άσκησης και υγείας.
Τι παρουσιάζει
Παρουσιάζεται όλο το σύγχρονο φάσµα των ψυχολογικών µεθοδολογιών και τεχνικών που χρησιµοποιούνται πρωτίστως για την παρακίνηση, την ψυχολογική προετοιµασία και την ενίσχυση των αθλητών. Οι τεχνικές αυτές µπορούν να χρησιµοποιηθούν, βάσει της σύγχρονης έρευνας, σε όλες τις κατηγορίες υγιών και κλινικών πληθυσµών που επιθυµούν να ασκηθούν, όπως επίσης και στο µάθηµα της Φυσικής Αγωγής στο σχολείο. Ειδικότερα, για τα προγράµµατα άσκησης για υγεία που αναπτύσσονται τελευταία, οι ψυχολογικές αυτές τεχνικές, µπορούν να συµβάλουν θετικά στο να παραµείνουν για µεγάλο χρονικό διάστηµα τα άτοµα αυτά στα προγράµµατα, να νοιώθουν όµορφα και ευχάριστα.
Οι βασικές ψυχολογικές στρατηγικές και δεξιότητες που αναπτύσσονται στο βιβλίο αυτό, στοχεύουν στο να βοηθήσουν τα άτοµα να νιώθουν καλύτερα µέσα από την εµπλοκή τους στα σπορ και βεβαίως να βελτιώνουν την απόδοσή τους.
Οι µηχανισµοί και οι στρατηγικές παρακίνησης, η χρήση της νοερής απεικόνισης, ο καθορισµός των στόχων, η θετική αυτο-οµιλία, η ενίσχυση των θετικών στάσεων προς τα σπορ, η ενίσχυση της αυτοπεποίθησης, της προσοχής και της αυτοσυγκέντρωσης, καθώς και ο έλεγχος του στρες, αποτελούν και τον βασικό κορµό της ψυχολογίας της απόδοσης. Υπό αυτό το πρίσµα, µε λίγη φαντασία, µπορεί κανείς να χρησιµοποιήσει τις προτεινόµενες, από το βιβλίο αυτό, στρατηγικές σε πολλούς άλλους τοµείς της καθηµερινής ζωής.
Οι µηχανισµοί και οι στρατηγικές παρακίνησης, η χρήση της νοερής απεικόνισης, ο καθορισµός των στόχων, η θετική αυτο-οµιλία, η ενίσχυση των θετικών στάσεων προς τα σπορ, η ενίσχυση της αυτοπεποίθησης, της προσοχής και της αυτοσυγκέντρωσης, καθώς και ο έλεγχος του στρες, αποτελούν και τον βασικό κορµό της ψυχολογίας της απόδοσης. Υπό αυτό το πρίσµα, µε λίγη φαντασία, µπορεί κανείς να χρησιµοποιήσει τις προτεινόµενες, από το βιβλίο αυτό, στρατηγικές σε πολλούς άλλους τοµείς της καθηµερινής ζωής.
Επιπλέον, το παρόν βιβλίο είναι το πρώτο διαθέσιµο ηλεκτρονικό βιβλίο όσο αφορά την ψυχολογική υποστήριξη. Δεν έχει γραφτεί για ειδικούς. Αθλητές και αθλήτριες, αλλά και ελεύθερα αθλούµενοι µπορούν να εξασκούνται στα προτεινόµενα παραδείγµατα και τις πρακτικές. Αν κάτι δεν γίνεται κατανοητό, αξίζει να µελετήσει κανείς περισσότερο τα προτεινόµενα βιβλία, τις σχετικές ιστοσελίδες, τα παραδείγµατα από τα βίντεο που επιλέξαµε από το διαδίκτυο, και βεβαίως τα βίντεο που ετοιµάσαµε εµείς.
Οι καινοτομίες
Εκτός από τα κείμενα, τις ασκήσεις και τα παραδείγματα για πρακτική εφαρμογή, θα έχετε την ευκαιρία να παρακολουθήσετε, μέσα από 24 σχετικά βίντεο, που ετοιμάσθηκαν από την συγγραφική ομάδα, τις περιλήψεις των κεφαλαίων, όπως επίσης και τον τρόπο με τον οποίο εφαρμόζονται οι ψυχολογικές τεχνικές σε αθλητές ή αθλήτριες. Υπάρχουν επίσης συνδέσεις και σχολιασμός σε 26 βίντεο από το διαδίκτυο σχετικά με το θέμα, σε 38 σχετικές ιστοσελίδες, όπως επίσης και συνδέσεις σε 16 σχετικά βιβλία και άρθρα.
Τέλος, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας, είτε στα προσωπικά μας e-mail, είτε στο e-mail του Εργαστηρίου Ψυχολογίας της Άσκησης και Ποιότητας Ζωής» για παρατηρήσεις, σχόλια, απορίες ή περισσότερη ενημέρωση.
Πέμπτη 21 Ιανουαρίου 2016
ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΑΓΑΠΗ ΣΤΟ ΠΑΙΔΙ ΠΟΥ ΔΕΝ ΠΑΙΖΕΙ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΕ ΟΛΟΥΣ.
ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΑΓΑΠΗ ΣΤΟ ΠΑΙΔΙ .........
Μία διδακτική ιστορία… Σε μία παιδική ομάδα μπάσκετ με παιδιά ηλικίας 15 ετών, μία Κυριακή πρωί ημέρα παιχνιδιού, ο προπονητής λέει στους παίκτες του να βρίσκονται στο γήπεδο στις 10:45, με ώρα έναρξης του αγώνα στις 11:30. Δύο αθλητές δεν είναι συνεπείς και δεν εμφανίζονται καθόλου.
Ο προπονητής δεν ξέρει για ποιο λόγο δεν ήρθαν (δεν ειδοποίησαν) και έτσι φτιάχνει το πλάνο του χωρίς να υπολογίζει τους δύο παίκτες, που όμως είναι οι δύο καλύτεροι της ομάδας.
Φοβάται όμως να ρισκάρει και τελικά τους δηλώνει στη δωδεκάδα, ο αγώνας ήταν κρίσιμος βλέπετε. Η ώρα έναρξης του αγώνα φτάνει, αλλά για κάποιο λόγο καθυστερεί να ξεκινήσει και στις 11:35 εμφανίζονται τελικά οι δύο αθλητές.
Ενώ ο προπονητής έχει ήδη δηλώσει στα υπόλοιπα παιδιά αλλά και στη γραμματεία τη πεντάδα ξαφνικά αλλάζει γνώμη και βάζει τους δύο αθλητές βασικούς. (Η κρισιμότητα του αγώνα βλέπετε..) Ο αγώνας δυστυχώς χάθηκε με μεγάλη απογοήτευση όλων των παιδιών, γιατί η ομάδα δεν βρήκε ποτέ αγωνιστικό ρυθμό..
Την επόμενη Κυριακή δύο παίκτες που δεν είναι καλοί (χειρότεροι) δεν έρχονται στην ώρα τους και ο προπονητής τους βάζει τις φωνές και τους λέει ότι είναι πολύ κακό να αργούν στα ραντεβού της ομάδας αφήνοντας τους τελικά εκτός δωδεκάδας..
Λοιπόν τι έχετε να πείτε; Αυτή είναι μια πολύ συνηθισμένη ιστορία παιδιών – προπονητή.
Φίλε προπονητή, το πιο σημαντικό που πρέπει να καταλάβεις είναι ότι στις μικρές ηλικίες που πλάθονται χαρακτήρες έχεις τεράστια ευθύνη στις πλάτες σου, τα νέα παιδιά δεν είναι παιχνίδι, είναι ανθρώπινες υπάρξεις που έχουν συναισθήματα και σκέψεις κι εσύ πρέπει να τα σεβαστείς.
Είναι εύκολη η διαπαιδαγώγηση νέων παιδιών; Όχι καθόλου, εννοείται. Θέλει γνώση, θέλει ταλέντο, θέλει θάρρος της γνώμης σου, μπορεί να θέλει να χάσεις.. άραγε αντέχεις να χάσεις; Είσαι άξιος – αδέκαστος προπονητής; Δεν είναι εύκολο να είσαι δάσκαλος.. προπονητής.
Φίλε προπονητή, επεμβαίνεις στο παιχνίδι τους, είσαι -ίσως- ο πιο σημαντικός άνθρωπος γι’αυτά, άρα πρέπει να έχεις συναίσθηση της ευθύνης σου απέναντι στη ψυχοσωματική τους ανάπτυξη. Δικαιοσύνη και αξιοκρατία, γνωρίζεις τις λέξεις; Τι γνωρίζεις και πώς μπορείς να εφαρμόσεις αυτές τις δύο λέξεις στην ομάδα σου;
Φίλε προπονητή, πρέπει να ψάξεις βαθιά μέσα σου να βρεις γιατί κάνεις τον προπονητή στις μικρές ηλικίες. Μήπως γιατί θέλεις να γίνεις προπονητής μιας επαγγελματικής ομάδας; Μήπως γιατί θέλεις να αναλάβεις την Εθνική ομάδα; Ή μήπως γιατί πραγματικά σ’αρέσει το μπάσκετ και θέλεις να διδάξεις μικρά παιδιά; Ό,τι κι αν θέλεις ό,τι κι αν έχεις αποφασίσει, αν δουλεύεις σε μικρές ηλικίες μην αντιγράφεις προπονητές επαγγελματικών ομάδων, προπαντώς στη συμπεριφορά. Μελέτησε οπωσδήποτε βιβλία παιδαγωγικών και ψυχολογίας.
Διεύρυνε – ανανέωνε διαρκώς τις γνώσεις σου. Βελτιώστε τη συμπεριφορά σου. Εξέλιξε τις μεθόδους επικοινωνίας σου. Ασχολήσου προσωπικά με τον χαρακτήρα του κάθε παιδιού.
Άποψη μου, οι πιο σημαντικοί παίκτες σε μα ομάδα είναι οι δύο χειρότεροι σε τεχνικές ικανότητες, αυτοί που δεν μπορούν αγωνιστικά να κερδίσουν ένα παιχνίδι, οφείλεις σαν δάσκαλος – προπονητής να τους κρατήσεις στο γήπεδο, εξάλλου αυτοί θα σου δώσουν την επιτυχία.. «Γιατί;» με ρωτούν πολλοί «Τι είναι αυτά που λες;» μου λένε κάποιοι άλλοι.. Σιγά μην ασχοληθώ με τον άμπαλο, τον ατάλαντο, τον άσχετο.
Λοιπόν αρκετά, θεωρώ ότι αυτά τα παιδιά είναι στο γήπεδο με γνώμονα την αγάπη για το άθλημα και την ομάδα κι όχι για τη συμμετοχή, αν υπάρχει δικαιοσύνη απέναντί τους τότε το κίνητρό τους, η συμμετοχή τους στις προπονήσεις, η προσπάθειά τους θα είναι τόσο υψηλή που θα παρακινήσουν τους πάντες για πιο έντονη προσπάθεια.
ΝΑ γνωρίζεις ότι όταν έρχονται και προσπαθούν «σκοτώνουν» το φιλότιμο του βασικού παίκτη.
ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΑΓΑΠΗ ΣΤΟ ΠΑΙΔΙ ΠΟΥ ΔΕΝ ΠΑΙΖΕΙ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΕ ΟΛΟΥΣ.
Δώσε κίνητρο σ’αυτό το παιδί (με παρακίνηση κι ενθάρρυνση). Θα είναι το παράδειγμά σου. Μίλα με σεβασμό γι’ αυτόν στα υπόλοιπα παιδιά. Τότε σίγουρα η ομάδα σου θα πάει ένα σκαλοπάτι πιο μπροστά, θα το δεις, θα καταλάβεις.
Ήταν μία διδακτική ιστορία από τη σελίδα του Διονύση Γκιουλέα στο Facebook«Βasketball is life».
Κυριακή 10 Ιανουαρίου 2016
Το ταξίδι της Μαρίας
Το ταξίδι της Μαρίας είναι ένα πολύ γλυκό βίντεο για τον Αυτισμό...
Οι γονείς της Μαρίας παρατήρησαν από πολύ νωρίς ότι κάτι ήταν διαφορετικό με την κόρη τους, αφού από μωρό ακόμα, δεν ανταποκρινόταν στην αγκαλιά τους, δεν έπαιζε με τις κούκλες της αλλά τις έβαζε στη σειρά και γενικότερα φαινόταν να μη συνειδητοποιεί τι συνέβαινε γύρω της. Οι γιατροί της έδωσαν τη διάγνωση του Αυτισμού.
Σήμερα η Μαρία είναι δεκαπέντε χρονών και ζει με τον δικό της τρόπο ευτυχισμένη, αν και έχει αρκετές δυσκολίες. Για να μπορεί να τις ξεπερνάει, πρέπει να είναι συνεχώς οργανωμένη και να κάνει τα πάντα σύμφωνα με αυστηρό πρόγραμμα. Την αποδιοργανώνουν οι αλλαγές και οι εκπλήξεις και πολλές φορές δυσκολεύεται να κάνει πράγματα που είναι φαινομενικά απλά, όπως το να κλείσει ένα φερμουάρ. Δυσκολεύεται επίσης να κατανοήσει τα συναισθήματα των άλλων ανθρώπων και πολλές φορές φαίνεται αποκομμένη και κλείνεται στον δικό της κόσμο όπου νιώθει ασφάλεια.
Όμως οι γονείς της δεν απογοητεύονται. Αντίθετα, βλέπουν όλα αυτά που καταφέρνει και τις ξεχωριστές ικανότητες που έχει και χαίρονται. Χαίρονται όταν είναι κι αυτή χαρούμενη...
Παρασκευή 8 Ιανουαρίου 2016
Η άσκηση ως μέσο πρόληψης και αποκατάστασης χρόνιων παθήσεων
Η άσκηση ως μέσο πρόληψης και αποκατάστασης χρόνιων παθήσεων
Επιπρόσθετα, η καθοδήγησή της πρέπει να γίνεται από επιστημονικά εκπαιδευμένο προσωπικό. Στο συγκεκριμένο βιβλίο, το οποίο απευθύνεται σε επιστήμονες - επαγγελματίες υγείας και άσκησης, αποτυπώνονται οι πλέον σύγχρονες επιστημονικές γνώσεις σχετικά με το σχεδιασμό, την εφαρμογή, την καθοδήγηση και την αξιολόγηση προγραμμάτων άσκησης που απευθύνονται τόσο σε υγιή όσο και σε χρονίως πάσχοντα άτομα.
Η συγγραφή, παραγωγή και διανομή του βιβλίου πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο προγράμματος του Υπουργείου Υγείας, που υλοποιεί το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, με τίτλο «Συμμαχία για την υγεία - Άσκηση. Ανάπτυξη προγραμμάτων άσκησης ως μέσο πρόληψης και αποκατάστασης χρόνιων παθήσεων - παρεμβατικά προγράμματα».
Ο Υπεύθυνος Έκδοσης
Γεροδήμος Βασίλειος
Αν. καθηγητής ΤΕΦΑΑ-ΠΘ
Κατεβάστε το βιβλίο σε μορφή pdf από εδώ (μέγεθος 37,3 Mb)
πηγή:http://www.exerciseforhealth.gr/
Δευτέρα 21 Δεκεμβρίου 2015
Προπόνηση δύναμης και πλειομετρικές ασκήσεις σε παιδιά και εφήβους
Προπόνηση δύναμης και πλειομετρικές ασκήσεις σε παιδιά και εφήβους
Του Ηλία Ζαπαρτίδη MSc Βιολογία της Άσκησης
Εκτός από τον καθαρό στόχο της γενικής ενδυνάμωσης, τα προγράμματα δύναμης σε παιδιά και εφήβους, συμβάλουν στη γενική βελτίωση της αθλητικής απόδοσης, στην ταχύτητα ρίψης της μπάλας, στην αύξηση της αλτικής ικανότητας, στην καλύτερη προετοιμασία των νεαρών αθλητών για τις απαιτήσεις της προπόνησης και του αγώνα, καθώς και στη γενικότερη μελλοντική υγεία των παιδιών και των εφήβων καθώς φαίνεται να αυξάνεται η οστική πυκνότητα. Επιπλέον, υπάρχουν ενδείξεις ότι η προπόνηση δύναμης μπορεί να μειώσει την συχνότητα εμφάνισης και τον χρόνο αποκατάστασης των αθλητικών τραυματισμών, αυξάνοντας τη δύναμη τενόντων και συνδέσμων.
Από ερευνητικά δεδομένα των τελευταίων ετών, έχει καταστεί ξεκάθαρο πως με καλά σχεδιασμένα προγράμματα προπόνησης δύναμης (διαφορετικά για κάθε ηλικία), η μυϊκή δύναμη στα παιδιά και τους έφηβους είναι δυνατόν να βελτιωθεί πέρα από τη φυσιολογική ανάπτυξη. Η προπόνηση δύναμης μπορεί να αρχίσει ακόμα και από την ηλικία των 7 ετών, αρκεί ο σχεδιασμός του προγράμματος να είναι τέτοιος, ώστε να μη προκαλεί βλάβες και να χρησιμοποιεί τις κατάλληλες μεθόδους και εντάσεις. Δεν υπάρχει κανένας λόγος για τον οποίον παιδιά 7-8 ετών δεν μπορούν να συμμετέχουν σε κατάλληλες για την ηλικία τους δραστηριότητες δύναμης, αρκεί να μπορούν να εκτελέσουν με ασφάλεια τις ασκήσεις και να ακολουθούν τις οδηγίες. Επειδή όμως ικανότητες όπως η ισορροπία και ο ορθοστατικός έλεγχος ωριμάζουν κοντά στην ηλικία των 7-8 ετών, οιοδήποτε πρόγραμμα ενδυνάμωσης δεν χρειάζεται να ξεκινήσει πριν επιτευχθούν αυτές οι ικανότητες.
Ένα αποτελεσματικό και ασφαλές πρόγραμμα ενδυνάμωσης πρέπει να περιέχει ασκήσεις για τις μεγάλες μυϊκές ομάδες, με μία ισορροπία μεταξύ αγωνιστών και ανταγωνιστών μυών. Βέβαια, η αποτελεσματικότητα του προγράμματος μπορεί να επηρεασθεί από πολυάριθμους παράγοντες όπως η ηλικία, η βιολογική ωρίμανση, το φύλο, η συχνότητα, η διάρκεια και η ένταση της προπόνησης. Το Αμερικανικό Κολλέγιο Αθλητιατρικής, αναφέρει πως 1-3 σετ των 6-15 επαναλήψεων που διεξάγονται 2-3 φορές την εβδομάδα σε μη διαδοχικές μέρες, αποτελεί ένα εύλογο και αποδεκτό πρόγραμμα ενδυνάμωσης. Το πρόγραμμα πρέπει να εστιάζει στις μεγάλες μυικές ομάδες του κορμού και των κάτω άκρων χωρίς υπερβολές και μέγιστη επιβάρυνση, καθώς υπάρχει κίνδυνος τραυματισμών και θα πρέπει να εφαρμόζονται σε όλο το εύρος κίνησης της κάθε άρθρωσης. Ως εκ τούτου, η πρωταρχική έμφαση πρέπει να δίνεται πάντα στην σωστή τεχνική και στην ασφάλεια και όχι στην επιβάρυνση. Έτσι, όταν παιδιά και έφηβοι προπονούνται σε πρόγραμμα μυϊκής ενδυνάμωσης, θα πρέπει ν αρχίζουν με ασκήσεις χαμηλής αντίστασης μέχρι να τελειοποιήσουν την κατάλληλη τεχνική. Όταν μπορούν να πραγματοποιηθούν άνετα 8-15 επαναλήψεις, είναι δυνατόν να προστίθεται ένα 10% στην επιβάρυνση. Για να είναι ωφέλιμες οι προπονήσεις πρέπει να διαρκούν 20-30 λεπτά και να γίνονται 2-3 φορές την εβδομάδα.
Για τις ηλικίες μέχρι 12 ετών περίπου, τα παιδιά πρέπει να μαθαίνουν πρώτα από όλα την ορθή τεχνική των βασικών ασκήσεων και να χρησιμοποιούν κυρίως το βάρος του σώματος (κάμψεις, έλξεις, κοιλιακοί, ραχιαίοι, καθίσματα, πλάγιες μετατοπίσεις, αλτικές ασκήσεις με τα δύο πόδια, δρομικές ασκήσεις, ανέβασμα σε σκαλοπάτια, κλπ), ενώ πρέπει να αποφεύγονται ασκήσεις που περιέχουν πτώσεις από διάφορα ύψη. Στις ηλικίες αυτές μπορεί με ασφάλεια να γίνονται ποικίλες ισομετρικές συνασκήσεις (σε ζευγάρια) διάρκειας μερικών δευτερολέπτων. Από την ηλικία των 10-12 ετών μπορούν να χρησιμοποιηθούν και βοηθητικά μέσα όπως λάστιχα, σχοινάκια, ιατρικές μπάλες κλπ. Η ενδυνάμωση με πρόσθετες εξωτερικές αντιστάσεις (αλτήρες) καλό είναι να αρχίζει αφού έχουν προηγηθεί όλα τα άλλα, και μπορεί να ξεκινήσει από την ηλικία των 13-14 ετών.
Διακοπή της προπόνησης για 4 εβδομάδες οδηγεί σε σημαντική απώλεια δύναμης, ενώ πάνω από 8 εβδομάδες φαίνεται να χάνεται κάθε προσαρμογή.
Η προπόνηση πλειομετρικών ασκήσεων πρέπει να γίνεται με ιδιαίτερη προσοχή. Αυτού του είδους η προπόνηση ενισχύει την ικανότητα του παιδιού ν’ αυξήσει την ταχύτητα κίνησης και να βελτιώσει την παραγωγή ενέργειας. Τακτική συμμετοχή σε προγράμματα πλειομετρικής προπόνησης μπορεί επίσης να συμβάλει στην ενίσχυση των οστών, και αν χρησιμοποιηθεί στην προαγωνιστική περίοδο να μειώσει τον κίνδυνο αθλητικών τραυματισμών. Αυτό είναι ιδιαίτερα επωφελές για τις νεαρές αθλήτριες, που φαίνεται να έχουν αυξημένους κινδύνους για τραυματισμό στα γόνατα σε σχέση με τα αγόρια. Με ειδική για κάθε ηλικία προπόνηση και τις κατάλληλες οδηγίες, η πλειομετρική προπόνηση μπορεί ν αποτελέσει έναν ασφαλή, αποτελεσματικό και διασκεδαστικό τρόπο βελτίωσης ικανοτήτων. Ωστόσο, είναι δυνατόν να συμβούν τραυματισμοί αν ο όγκος και η ένταση του προγράμματος υπερβαίνουν τις ικανότητες του παιδιού. Τα παιδιά και οι έφηβοι, θα πρέπει πρώτα να έχουν αναπτύξει τις κατάλληλες βάσεις πριν συμμετάσχουν σε πλειομετρική προπόνηση, και βέβαια να ξεκινήσουν με χαμηλές εντάσεις οι οποίες θα αυξηθούν προοδευτικά και σε βάθος χρόνου. Οι αρχικές προπονήσεις μπορούν να περιλαμβάνουν 1-3 σειρές των 6-10 επαναλήψεων για συγκεκριμένη άσκηση του κορμού (πχ. πάσες στήθους με ιατρική μπάλα 1 κιλού) και των κάτω άκρων (πχ. αναπηδήσεις με τα δύο πόδια ταυτόχρονα). Το διάλειμμα μεταξύ των σειρών πρέπει να είναι 2-4 λεπτά, προκειμένου ν αναπληρωθεί η απαιτούμενη ενέργεια για την εκτέλεση της επόμενης σειράς με την ίδια ένταση. Ανάλογα με τις ιδιαίτερες ανάγκες και στόχους, το πρόγραμμα πλειομετρικής προπόνησης μπορεί προοδευτικά να συμπεριλάβει πολλαπλά άλματα, αναπηδήσεις με το ένα πόδι και ρίψεις ελαφριών ιατρικών μπαλών. Κατά τη διάρκεια των πλειομετρικών ασκήσεων τα παιδιά πρέπει απαραίτητα να φορούν κατάλληλα αθλητικά παπούτσια και οι ασκήσεις να γίνονται σε επιφάνεια με σχετική ελαστικότητα.
Η Αμερικανική Ορθοπεδική Εταιρεία Αθλητιατρικής, και η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής μας δίνουν τις κάτωθι συστάσεις για ασφαλή προπόνηση δύναμης:
Να ακολουθούνται οι κατάλληλες τεχνικές και να παίρνονται οι απαραίτητες προφυλάξεις ασφαλείας.
Πρέπει να αποφεύγονται οι δυναμικές ανυψώσεις βαρών, και τα μέγιστα βάρη μέχρι την σωματική και σκελετική ωριμότητα.
Πριν την ενασχόληση θα πρέπει να υπάρχει απαραίτητα ιατρική αξιολόγηση.
Δεν θα πρέπει να παραμελείται η αερόβια άσκηση.
Πάντα 10-15 λεπτά προθέρμανση και αποκατάσταση.
Να υπάρχει επαρκής πρόσληψη υγρών και να γίνεται σωστή διατροφή, καθώς και οι δύο παράγοντες είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση των ενεργειακών αποθεμάτων, την αποκατάσταση και τη γενικότερη απόδοση.
Οι εξειδικευμένες ασκήσεις θα πρέπει να μαθαίνονται αρχικά χωρίς καμία επιβάρυνση.
Οποιοσδήποτε τραυματισμός ή ασθένεια θα πρέπει να αποθεραπεύονται πλήρως πριν επιτραπεί η επαναφορά στην προπόνηση.
Η ορθή τεχνική εκτέλεση αλλά και η αυστηρή εποπτεία του παιδιού από τον προπονητή, είναι απαραίτητα και υποχρεωτικά στοιχεία για την ασφάλεια και την πρόληψη των τραυματισμών.
Επιλεγμένη Βιβλιογραφία
American Academy of Pediatrics, (2008). Pediatrics, 121(4), 835-840.
American College of Sports Medicine, (2001).
Hejna, W., et al., (1982). National Strength Coaches Association J, 4(1), 28-31.
Faigenbaum, A. et al. (2007). J Sports Sci Med, 6, 519-525.
Faigenbaum, A. et al. (1996). J Strength Con Res, 10, 109-114.
National Strength and Conditioning Association, (1996). Strength & Conditioning, 18, 62-75.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)